Geleneksel Anadolu Kültüründe halı bir evin vazgeçilmez ana eşyalarından biridir. Fonksiyonel olarak bir evin hemen her yerinde kullanılmış ve halen kullanılmaktadır. Değişik kaynaklarda değişik tanımlara rastlanmaktadır (Özbel ^949*7-9, Aytaç 1982:123, Özel 1990:11, Aytaç 1997:1).
-Taban (Yarım Taban-Kelle) Halıları: Büyüklükleri 4m.'den başlayarak 12m.'yi geçebilen temel yer döşemesinde kullanılan dikdörtgen halılardır.
-Sedir Haltları: Dikdörtgen olarak dokunan sedir ve divan üzerinde kullanılan halılardır.
-Yatak Halıları: İki yüzlü olarak yazlık ve kışlık olarak kullanılan bazı yörelerde "döşek" halısıda demlen ve hav yükseklikleri 2.5-5 cm. arasında değişen halılardır.
-Seccade Halıları: Anadolu'da Namazlağ adı verilen bu halılar saf seccade yada tek kişilik mihraplı olarak dokunurlar. Boyutları yörelere göre farklılıklar gösterir. Bazen 4 metre kareden küçük halılarada bu ad verilir.
-Paspas Haltları: Kare şeklindeki sandalye üzeri veya paspas olarak dokunan halılardır. Ara halıları da denir. Eskiden mangal altları ve ocak önlerinde ve evin boş kalan bölümlerim doldurmak için kullanılan halı türüdür.
-Minder Hakları: Bir kişinin oturacağı büyüklükte kare şeklinde dokunan halılardır.
-Duvar Halıları: Süsleme amacıyla duvara asılan halılardır.
-Karyola Haltları: Karyola üzerini örtmek amacıyla kullanılan halılardır.
-Yol Halıları: Yolluk adı da verilen bu halılar ince ve uzun olarak eskiden Sofa-Mabeyn, bugün antre ve koridorlarda kullanılan enleri 50-120 cm. arasında boylan çeşitli uzunluklarda olabilen halılardır.
-Yastık Haltları: Sedir ve divanlarda duvar önüne gelecek şekilde veya doğrudan yerde duvar önlerinde kullanılan ön yüzü halı olarak arka yüzü kilim veya kumaşla kaplanan içleri bitki saplan ile doldurularak kullanılan, ebatlan genellikle 50x100 cm. civarında olan halılardır.
-Heybe Halıları: Ön yürü halı arka yürü kilim olarak dokunan çeşitli ebatlarda ancak küçük yüzeyli ve gözlü olarak dokunan halılar bu şekilde isimlendirilir. Geçmişte hayvan üzerinde eşya taşımak, bugünse çanta işlevli olmak üzere kullanılırlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder